Dịch vụ Tư vấn Luật Bảo Hiểm Xã Hội (BHXH) Talentnet

Tóm tắt

• Luật BHXH 2024 giảm điều kiện hưởng lương hưu khi người lao động đóng BHXH từ 20 năm xuống 15 năm, tạo động lực mạnh mẽ cho việc giữ chân nhân tài và gia tăng sự gắn kết của người lao động với doanh nghiệp.
• Việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và siết chặt quy định rút BHXH một lần đòi hỏi doanh nghiệp phải rà soát lại toàn bộ ngân sách và chính sách nhân sự.
• Hệ thống hưu trí đa tầng mới mở ra cơ hội cho doanh nghiệp xây dựng gói phúc lợi cạnh tranh thông qua bảo hiểm hưu trí bổ sung.
• Những thay đổi về quy trình số hóa và quản lý thu sẽ giảm gánh nặng hành chính nhưng yêu cầu việc tuân thủ chặt chẽ hơn để tránh rủi ro pháp lý.
• Doanh nghiệp cần hành động ngay từ hôm nay trên ba trọng tâm: rà soát ngân sách, truyền thông nội bộ minh bạch và tăng cường quản trị rủi ro tuân thủ.

Sửa đổi luật bảo hiểm xã hội tạo ra cả thách thức và cơ hội, tác động trực tiếp đến ngân sách, quy trình nội bộ và kế hoạch tài chính của người lao động. Bài viết này sẽ phân tích rõ hai khía cạnh chính: những thay đổi quan trọng nhất của luật mới, và những hành động chiến lược mà doanh nghiệp cần triển khai ngay để đảm bảo tuân thủ, tối ưu hóa chi phí và nâng cao lợi thế cạnh tranh.

7 thay đổi cốt lõi của Luật BHXH 2024 doanh nghiệp cần biết

Bảy điều chỉnh then chốt này không chỉ thay đổi cách thức vận hành BHXH mà còn định hình lại chiến lược nhân sự và ngân sách của doanh nghiệp trong thời gian tới.

Giảm số năm đóng BHXH để hưởng lương hưu còn 15 năm

Theo Điều 64 của Luật mới, người lao động đủ tuổi nghỉ hưu, khi nghỉ việc có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên sẽ được hưởng lương hưu hằng tháng, giảm 5 năm so với quy định 20 năm hiện tại. Đây là thay đổi có tác động lớn nhất đến chiến lược nhân sự.

Thay đổi này có nghĩa là nhiều người lao động sẽ có động lực mạnh mẽ hơn để gắn bó lâu dài với doanh nghiệp. Điều kiện dễ dàng hơn sẽ làm tăng tỷ lệ người lao động lựa chọn bảo lưu BHXH thay vì rút một lần khi thôi việc. Doanh nghiệp cần tận dụng điều này để xây dựng văn hóa gắn kết và chiến lược giữ chân nhân tài dài hạn.

Luật cũng bổ sung cách tính mức hưởng lương hưu cho những người có thời gian tham gia từ 15-20 năm, đảm bảo quyền lợi công bằng cho tất cả người lao động.

Mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc

Luật 2024 bổ sung 5 đối tượng mới phải tham gia BHXH bắt buộc:

• Chủ hộ kinh doanh cá thể
• Dân quân thường trực
• Người hoạt động không chuyên trách ở thôn và tổ dân phố
• Vợ/chồng cán bộ đi công tác ở nước ngoài không hưởng lương từ NSNN
• Các vị trí quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã không hưởng lương

Việc mở rộng này không chỉ gia tăng chi phí mà còn yêu cầu doanh nghiệp phải thiết lập quy trình quản lý mới cho những đối tượng đặc thù. Đặc biệt, các doanh nghiệp có người quản lý không hưởng lương cần chuẩn bị ngân sách bổ sung cho việc đóng BHXH cho các vị trí này, đồng thời nắm rõ các quyền lợi của bảo hiểm xã hội để tư vấn nhân viên hiệu quả.

Bổ sung hệ thống hưu trí đa tầng

Luật chính thức xây dựng một hệ thống an sinh vững chắc hơn với hai trụ cột mới. Trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước đảm bảo cho người từ 75 tuổi (hoặc 70 tuổi với hộ nghèo/cận nghèo) không có lương hưu, giảm từ mức 80 tuổi hiện tại.

Bảo hiểm hưu trí bổ sung cho phép doanh nghiệp và người lao động đóng góp thêm để có mức lương hưu cao hơn. Đây là công cụ mới để xây dựng gói phúc lợi cạnh tranh, giúp doanh nghiệp thu hút nhân tài chất lượng cao.

Hệ thống còn bổ sung chế độ trợ cấp hằng tháng cho người đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, tạo ra một lưới an toàn toàn diện. Điều này mở ra cơ hội cho doanh nghiệp xây dựng chính sách phúc lợi nhân viên cạnh tranh và thu hút nhân tài chất lượng cao.

Siết chặt quy định rút BHXH một lần

Người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ 01/07/2025 sẽ chỉ được rút BHXH một lần trong các trường hợp nghiêm ngặt: đủ tuổi hưu mà chưa đủ 15 năm đóng, ra nước ngoài định cư, mắc bệnh hiểm nghèo, hoặc suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.

Có nghĩa, rút BHXH một lần sẽ không còn là lựa chọn phổ biến như trước, buộc người lao động phải cân nhắc kỹ lưỡng về lợi ích dài hạn. Doanh nghiệp cần điều chỉnh chiến lược truyền thông và tư vấn cho người lao động về lợi ích của việc bảo lưu BHXH.

Bổ sung nhiều quyền lợi mới về thai sản, ốm đau

Các chế độ phúc lợi được mở rộng đáng kể. Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng trợ cấp thai sản 2 triệu đồng mỗi con do ngân sách nhà nước đảm bảo, mà không phải đóng thêm. Lao động nam được tăng thời gian nghỉ chăm sóc vợ con từ 5-14 ngày tùy tình huống cụ thể.

Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn được hưởng thêm chế độ ốm đau, thai sản thay vì chỉ hưởng hưu trí và tử tuất như trước. Lao động nữ điều trị vô sinh cũng được hưởng chế độ thai sản nếu đã đóng BHXH đủ 6 tháng trong 24 tháng liền kề.

Thay đổi “mức lương cơ sở” bằng “mức tham chiếu”

Mức tham chiếu sẽ được điều chỉnh linh hoạt dựa trên chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế và khả năng của ngân sách nhà nước, thay vì cố định như mức lương cơ sở. Khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở, mức tham chiếu sẽ bằng mức lương cơ sở hiện tại.

Tại thời điểm bãi bỏ mức lương cơ sở, mức tham chiếu sẽ không thấp hơn mức lương cơ sở cuối cùng, đảm bảo quyền lợi người lao động không bị giảm sút. Đây là thay đổi kỹ thuật quan trọng, ảnh hưởng đến cách doanh nghiệp dự báo và quản lý chi phí phúc lợi trong dài hạn.

Tăng cường quản lý thu và đơn giản hóa thủ tục

Luật dành riêng một chương quy định về quản lý thu, đóng BHXH với các biện pháp xử lý nghiêm khắc. Hành vi chậm đóng, trốn đóng sẽ bị phạt 0,03% mỗi ngày trên số tiền chậm đóng và có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đồng thời, luật bổ sung quy định về giao dịch điện tử, cắt giảm và đơn giản hóa hồ sơ thủ tục. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí vận hành, nhưng cũng đòi hỏi đầu tư vào hệ thống và đào tạo nhân sự để tận dụng hiệu quả các tiện ích số.

Doanh nghiệp cần hành động gì để chuẩn bị?

Thời gian từ nay đến tháng 7/2025 là thời gian vàng để doanh nghiệp chuyển đổi từ thụ động tuân thủ sang chủ động tận dụng cơ hội từ luật mới.

Rà soát ngân sách và điều chỉnh chính sách nội bộ

Doanh nghiệp cần thực hiện đánh giá toàn diện tác động ngân sách từ việc mở rộng đối tượng tham gia và các chế độ hưởng mới. Đặc biệt quan trọng là việc xác định chi phí bổ sung cho các đối tượng mới như người quản lý không hưởng lương, chủ hộ kinh doanh.

Thủ tục làm bảo hiểm xã hội cần được thiết kế lại từ đầu đến cuối: từ việc đăng ký BHXH cho nhân viên mới, theo dõi quá trình đóng và hưởng, đến xử lý các thủ tục khi người lao động nghỉ việc. Việc thiết lập hệ thống theo dõi tự động sẽ giúp doanh nghiệp tránh được các rủi ro về chậm đóng, trốn đóng với mức phạt nghiêm khắt theo luật mới.

Doanh nghiệp cũng nên cân nhắc việc tận dụng các loại phúc lợi nhân viên và đầu tư vào bảo hiểm hưu trí bổ sung như một công cụ để xây dựng gói phúc lợi cạnh tranh, đặc biệt với các vị trí nhân sự quan trọng.

Xây dựng kế hoạch truyền thông minh bạch cho người lao động

Chiến lược truyền thông cần được thiết kế theo từng nhóm đối tượng khác nhau. Đối với nhân viên hiện tại, trọng tâm là giải thích rõ ràng những thay đổi về quyền lợi hưu trí, thai sản, ốm đau và lợi ích của việc bảo lưu BHXH thông qua cập nhật bảo hiểm xã hội chính xác.

Đối với nhân viên mới tuyển từ sau 01/07/2025, doanh nghiệp cần nhấn mạnh về phúc lợi bắt buộc cho người lao động và việc không thể rút BHXH một lần và hướng dẫn nhân viên lập kế hoạch tài chính dài hạn.

Truyền thông minh bạch và chủ động không chỉ thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp mà còn giúp xây dựng niềm tin, tăng cường sự gắn kết trong giai đoạn thay đổi.

Tăng cường quản trị rủi ro và đảm bảo tuân thủ

Với mức phạt 0,03% mỗi ngày và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, việc tuân thủ chính xác không còn là tùy chọn. Doanh nghiệp cần thiết lập quy trình kiểm soát chặt chẽ với các điểm kiểm tra định kỳ và cảnh báo sớm. Hiểu rõ tại sao dịch vụ tuân thủ là điều cần thiết sẽ giúp doanh nghiệp đánh giá đúng mức độ rủi ro.

Tư vấn luật BHXH chuyên nghiệp trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết với các bước cụ thể cần triển khai:

1. Đầu tư vào hệ thống: Nâng cấp phần mềm quản lý nhân sự để tích hợp tính năng theo dõi BHXH tự động
2. Đào tạo nhân sự: Tổ chức khóa học chuyên sâu cho bộ phận nhân sự, kế toán về các quy định mới
3. Xây dựng checklist: Thiết lập danh mục kiểm tra hàng tháng để đảm bảo không bỏ sót việc đóng BHXH
4. Thiết lập backup: Chuẩn bị phương án dự phòng khi có thay đổi nhân sự hoặc sự cố hệ thống

Đồng thời, doanh nghiệp nên tận dụng dịch vụ thủ tục hành chính và tuân thủ chuyên nghiệp để giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa quy trình.

Sửa đổi luật bảo hiểm xã hội năm 2024 yêu cầu chiến lược cần được chuẩn bị ngay từ hôm nay. Việc chậm trễ sẽ khiến doanh nghiệp đối mặt với rủi ro pháp lý, bất ổn về ngân sách và mất niềm tin từ người lao động. Lãnh đạo cần chỉ đạo đội ngũ của mình hành động quyết liệt để biến thách thức tuân thủ thành lợi thế trong việc thu hút và giữ chân nhân tài.

Để đảm bảo tuân thủ hoàn toàn và tối ưu quy trình, doanh nghiệp nên cân nhắc sử dụng dịch vụ tính lương chuyên nghiệp tích hợp đầy đủ các yêu cầu của luật mới. Tư vấn về bảo hiểm xã hội từ các chuyên gia sẽ giúp doanh nghiệp đi đúng hướng, tiết kiệm thời gian và chi phí trong dài hạn. Talentnet đã sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp với các chương trình tư vấn luật bảo hiểm xã hội và chia sẻ chuyên sâu, được thiết kế riêng để giúp bạn và đội ngũ của mình tự tin bước vào giai đoạn mới.