Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp 2025: Cách Tính Và Mức Nộp

Key takeaways

• Từ 01/10/2025, thuế suất thuế TNDN 2025 giảm mạnh: 15% cho doanh nghiệp có doanh thu dưới 3 tỷ đồng và 17% cho doanh thu từ 3-50 tỷ đồng
• Công thức tính thuế TNDN giữ nguyên cấu trúc cơ bản, nhưng quy định về chi phí được trừ khi tính thuế TNDN và thu nhập miễn thuế được mở rộng, doanh nghiệp cần rà soát lại quy trình kế toán.
• Quy định tạm nộp thuế theo quý với yêu cầu đạt tối thiểu 80% thuế quyết toán năm là điểm tuân thủ quan trọng trong kỳ tính thuế thu nhập doanh nghiệp, tránh phát sinh tiền chậm nộp
• Các khoản thu nhập miễn thuế TNDN bổ sung mới như thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ carbon và lãi trái phiếu xanh, phù hợp với xu hướng phát triển bền vững.

Thuế thu nhập doanh nghiệp là loại thuế trực thu quan trọng nhất, đánh vào phần lợi nhuận cuối cùng của doanh nghiệp sau khi trừ đi chi phí hợp lệ. Với Luật Thuế TNDN 2025 sắp có hiệu lực, việc nắm vững các thay đổi trong cách tính toán và quy định mới không chỉ giúp đảm bảo tuân thủ pháp luật mà còn tạo ra lợi thế chiến lược cho doanh nghiệp.

Công thức tính thuế TNDN 2025

Cấu trúc tính toán thuế TNDN năm 2025 vẫn duy trì công thức cơ bản đã được áp dụng trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, các thành phần cấu thành đã có những điều chỉnh quan trọng theo tinh thần của luật mới.

Công thức chính:

Thuế TNDN phải nộp = Thu nhập tính thuế × Thuế suất

Thu nhập tính thuế được xác định theo quy trình:

Thu nhập tính thuế = (Doanh thu – Chi phí được trừ + Thu nhập khác)                    – Thu nhập được miễn thuế                    + Lỗ được kết chuyển

Dù công thức không thay đổi, nhưng cách xác định từng yếu tố trong công thức đã có nhiều cập nhật đáng kể. Việc áp dụng đúng các quy định mới sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến kết quả tính thuế cuối cùng và khả năng tối ưu hóa nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.

Các mức thuế suất thuế TNDN áp dụng từ 01/10/2025

Một trong những thay đổi lớn của Luật Thuế TNDN 2025 chính là việc áp dụng thuế suất thuế TNDN 2025 phân tầng dựa trên quy mô doanh thu và loại hình hoạt động, với những ưu đãi rõ rệt cho doanh nghiệp nhỏ, vừa và một số ngành đặc thù:

Loại hình/doanh thu năm	Thuế suất	Đối tượng áp dụng
≤ 3 tỷ đồng	15%	Doanh nghiệp siêu nhỏ, startup
3-50 tỷ đồng	17%	Doanh nghiệp nhỏ và vừa
> 50 tỷ đồng	20%	Doanh nghiệp lớn
Dầu khí	25-50%	Theo quyết định Thủ tướng
Tài nguyên quý hiếm	40-50%	Tùy địa bàn khai thác

Việc xác định doanh thu để áp dụng thuế suất ưu đãi được tính dựa trên kỳ tính thuế trước liền kề. Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp cần có chiến lược dài hạn trong việc quản lý doanh thu để tối ưu hóa thuế suất áp dụng.

Các mức thuế suất 15% và 17% không áp dụng đối với doanh nghiệp là công ty con hoặc có quan hệ liên kết mà doanh nghiệp trong quan hệ liên kết đó không đáp ứng điều kiện áp dụng thuế suất ưu đãi. Điều này nhằm tránh tình trạng lách luật, chia nhỏ doanh nghiệp để hưởng ưu đãi và đảm bảo tuân thủ quy định về quản lý rủi ro về thuế.

Xác định thu nhập tính thuế

Việc xác định chính xác thu nhập tính thuế là nền tảng của toàn bộ quá trình tính toán thuế TNDN.

1. Doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp

Doanh thu là thành phần cơ bản nhất trong việc xác định thu nhập chịu thuế. Theo quy định mới, doanh thu bao gồm toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia công, tiền cung ứng dịch vụ mà doanh nghiệp được hưởng. Điều quan trọng là doanh thu được tính bất kể đã thu được tiền hay chưa, theo nguyên tắc dồn tích.

Thành phần doanh thu:

• Tiền bán hàng hóa, dịch vụ
• Tiền gia công cho khách hàng
• Các khoản trợ giá, phụ thu, phụ trội
• Khoản tiền được hưởng khác liên quan đến hoạt động kinh doanh

Thời điểm ghi nhận doanh thu:

• Bán hàng hóa: Khi chuyển giao quyền sở hữu/sử dụng cho người mua
• Cung ứng dịch vụ: Khi hoàn thành dịch vụ hoặc lập hóa đơn

Doanh nghiệp kê khai thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ sẽ tính doanh thu chưa bao gồm thuế GTGT, trong khi những doanh nghiệp áp dụng phương pháp trực tiếp sẽ tính doanh thu đã bao gồm thuế GTGT.

2. Các khoản chi được trừ khi tính thuế TNDN

Luật Thuế TNDN 2025 đã cập nhật và làm rõ hơn các điều kiện để một khoản chi được coi là hợp lệ và được trừ khi tính thuế. Một khoản chi được trừ khi đáp ứng đồng thời các điều kiện sau:

1. Tính liên quan: Phát sinh thực tế, liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh
2. Tính hợp pháp: Có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định
3. Phương thức thanh toán: Khoản chi từ 20 triệu đồng trở lên phải thanh toán không dùng tiền mặt

Điểm mới về chi phí R&D:

Luật 2025 bổ sung quy định về chi phí nghiên cứu và phát triển. Doanh nghiệp được tính thêm một khoản chi bổ sung theo tỷ lệ phần trăm nhất định trên chi phí R&D thực tế, nhằm khuyến khích đầu tư vào nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.

3. Các khoản chi không được trừ khi tính thuế TNDN

Luật Thuế TNDN 2025 quy định rõ ràng 37 khoản chi không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế. Dưới đây là các nhóm chi phí chính được phân loại theo tính chất:

Loại chi phí	Khoản chi chi tiết
Chi phí không liên quan hoạt động kinh doanh	Chi cho hoạt động từ thiện, tài trợ xã hội vượt mức quy địnhChi phí cá nhân của chủ doanh nghiệp, cổ đông
Chi phí thiếu tính hợp pháp	Không có đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệThanh toán bằng tiền mặt vượt quy định
Chi phí vượt định mức	Chi tiếp khách, hội nghị, trang phụcChi lãi vay vượt mức cho phépChi khuyến mại, quảng cáo vượt khung
Các khoản phạt và vi phạm	Tiền phạt vi phạm hành chínhTiền chậm nộp thuế, phí, lệ phíTiền phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế

4. Các khoản thu nhập được miễn thuế TNDN

Một trong những điểm sáng của Luật Thuế TNDN 2025 là việc mở rộng danh mục các khoản thu nhập được miễn thuế, đặc biệt là những khoản thu nhập liên quan đến phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Thu nhập miễn thuế truyền thống:

• Thu nhập từ nông, lâm, ngư nghiệp tại địa bàn khó khăn
• Dịch vụ kỹ thuật trực tiếp phục vụ nông nghiệp
• Lợi nhuận chia từ góp vốn, liên doanh với doanh nghiệp trong nước
• Thu nhập từ hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ

Thu nhập miễn thuế mới – Phát triển bền vững:

• Thu nhập từ chuyển nhượng lần đầu chứng chỉ giảm phát thải (tín chỉ carbon)
• Thu nhập từ lãi trái phiếu xanh
• Thu nhập từ chuyển nhượng lần đầu trái phiếu xanh

Những quy định này thể hiện định hướng chính sách khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, phù hợp với cam kết Net Zero của Việt Nam.

5. Thu nhập khác khi tính thuế TNDN

Thu nhập khác là những khoản thu không phát sinh từ hoạt động kinh doanh chính nhưng vẫn phải chịu thuế TNDN. Các khoản thu nhập khác điển hình:

• Thu nhập từ tài sản: Thanh lý, chuyển nhượng tài sản cố định
• Thu nhập tài chính: Chênh lệch tỷ giá, lãi tiền gửi, cổ tức đầu tư
• Thu nhập bồi thường: Tiền phạt, bồi thường từ đối tác vi phạm hợp đồng
• Thu nhập bất thường khác: Các khoản thu không thuộc hoạt động chính

Mặc dù không phải là nguồn thu chính, thu nhập khác thường có tính chất bất thường và có thể ảnh hưởng đáng kể đến thu nhập chịu thuế trong một số kỳ tính thuế nhất định.

Kê khai và quyết toán thuế TNDN

Quy trình kê khai và quyết toán thuế TNDN đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Các doanh nghiệp cần nắm vững quy trình này để đảm bảo tuân thủ đúng thời hạn và tránh phát sinh các khoản phạt không đáng có.

Quy định về kỳ tính thuế TNDN

Kỳ tính thuế thông thường: Theo năm, bắt đầu từ ngày 01/01 và kết thúc ngày 31/12 hàng năm.

Trường hợp đặc biệt:

• Nếu doanh nghiệp có năm tài chính khác năm dương lịch, kỳ tính thuế sẽ theo năm tài chính đã đăng ký
• Kỳ tính thuế năm đầu tiên hoặc năm cuối cùng của doanh nghiệp có thể ngắn hơn 12 tháng, nhưng tối đa không quá 15 tháng (ví dụ: doanh nghiệp mới thành lập, giải thể, sáp nhập…).
• Trường hợp kỳ tính thuế dưới 3 tháng: Được cộng dồn sang kỳ tính thuế năm tiếp theo (đối với DN mới thành lập) hoặc năm liền trước (đối với DN kết thúc hoạt động).

Kê khai, tạm nộp và quyết toán

Doanh nghiệp cần tạm nộp thuế TNDN theo quý, chậm nhất vào ngày 30 của tháng đầu quý sau.

Hồ sơ quyết toán thuế năm phải nộp chậm nhất vào ngày cuối cùng của tháng thứ 3 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính.

Theo khoản 3 Điều 1 Nghị định 91/2022/NĐ-CP, tổng số thuế đã tạm nộp của 4 quý trong năm không được thấp hơn 80% số thuế phải nộp theo quyết toán năm. Vi phạm quy định này sẽ phải chịu tiền chậm nộp.

Toàn bộ quy trình được thực hiện trực tuyến thông qua:

• Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế
• Phần mềm HTKK
• Định danh điện tử cho doanh nghiệp để xác thực hồ sơ

Việc thực hiện đúng quy trình kê khai và quyết toán giúp doanh nghiệp tránh rủi ro khi bị thanh tra thuế và đảm bảo tuân thủ pháp luật.Luật Thuế TNDN 2025 đánh dấu bước chuyển mình quan trọng trong chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp Việt Nam. Với thuế suất thuế TNDN 2025 ưu đãi 15% và 17% cho doanh nghiệp có doanh thu dưới 50 tỷ đồng, luật mới không chỉ tạo cơ hội tiết kiệm chi phí đáng kể mà còn khuyến khích sự phát triển của khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa. Để đảm bảo việc thực hiện đúng quy định và tránh rủi ro tuân thủ, doanh nghiệp có thể tham khảo dịch vụ tư vấn thủ tục hành chính và tuân thủ để xây dựng nền tảng tài chính vững chắc cho sự phát triển bền vững trong năm 2025.