4 Điểm Mới Của Luật Thuế TNDN 2025: Cơ Hội Và Thách Thức

Key takeaways

• Ưu đãi thuế đột phá cho công nghệ cao và kinh tế xanh với mức thuế suất 10% trong 15 năm và miễn thuế 4 năm đầu mang lại cơ hội đầu tư chiến lược không thể bỏ lỡ
• Quản lý thuế chặt chẽ hơn đối với nền tảng số yêu cầu doanh nghiệp rà soát lại toàn bộ hợp đồng với đối tác nước ngoài để tránh rủi ro tuân thủ
• Thuế tối thiểu toàn cầu sẽ tác động trực tiếp đến cấu trúc tài chính của tập đoàn có hoạt động đầu tư ra nước ngoài
• Các chính sách thuế mới về ưu đãi đầu tư mở rộng cần được tính toán kỹ lưỡng trước các quyết định phân bổ vốn

Luật thuế TNDN 2025 (Luật số 67/2025/QH15) được ban hành nhằm điều chỉnh chính sách thuế cho phù hợp hơn với bối cảnh kinh tế số và các định hướng phát triển mới của quốc gia. Việc sửa đổi luật thuế thu nhập doanh nghiệp này tác động sâu sắc đến doanh nghiệp công nghệ và các đơn vị kinh doanh trên nền tảng số, và mở ra nhiều cơ hội ưu đãi đặc biệt cho doanh nghiệp trong nước quy mô nhỏ, vừa và các tổ chức đổi mới sáng tạo.

1. Ưu đãi thuế cho công nghệ cao và kinh tế xanh

Chính sách thuế mới nhất hướng đến phát triển bền vững, kinh tế xanh, công nghệ cao và ưu tiên cho các đối tượng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

1. Áp dụng mức thuế suất ưu đãi 10% trong 15 năm cho các dự án:

• Xây dựng trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI)
• Sản xuất chip bán dẫn, phần mềm, sản phẩm công nghệ cao, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, v.v. Đây đều là những ngành triển vọng đầu tư hàng đầu tại Việt Nam hiện tại.

2. Miễn 100% thuế TNDN trong 4 năm đầu, giảm 50% số thuế trong 9 năm tiếp theo cho doanh nghiệp đầu tư mới trong lĩnh vực công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, sản xuất phần mềm, trung tâm dữ liệu AI, sản xuất chip bán dẫn.

3. Cơ quan báo chí, kể cả hoạt động quảng cáo trên báo, sẽ được áp dụng mức thuế suất ưu đãi 10% trên thu nhập từ hoạt động này, không giới hạn số năm, thay vì mức phổ thông 20%.

4. Miễn thuế hoàn toàn cho một số khoản thu nhập mới:

• Thu nhập từ bán và chuyển nhượng tín chỉ carbon lần đầu sau khi phát hành
• Thu nhập từ lãi, bán trái phiếu xanh lần đầu sau khi phát hành
• Thu nhập từ hoạt động nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, đổi mới sáng tạo, bán sản phẩm công nghệ mới lần đầu tại Việt Nam có thể miễn thuế tối đa 3 năm, sau đó áp dụng mức thuế suất ưu đãi nêu trên

2. Siết chặt quản lý thuế đối với nền tảng số

Luật 2025 tạo khung pháp lý rõ ràng kiểm soát nghĩa vụ nộp thuế của các nền tảng số và doanh nghiệp xuyên biên giới, mở rộng phạm vi chịu thuế và tăng tính minh bạch.

2.1 Mở rộng đối tượng nộp thuế và định nghĩa “cơ sở thường trú”

Doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam nhưng có phát sinh thu nhập từ việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ qua nền tảng số, ứng dụng số, thương mại điện tử cho tổ chức/cá nhân Việt Nam đều trở thành đối tượng phải kê khai và nộp thuế TNDN tại Việt Nam.

Phạm vi chịu thuế được mở rộng đáng kể, bao gồm nền tảng số, sàn giao dịch điện tử, ứng dụng trực tuyến, nền tảng thương mại dịch vụ xuyên biên giới. Điều này có ý nghĩa các tập đoàn công nghệ lớn như Google, Meta, Amazon Web Services sẽ bị tác động trực tiếp.

2.2 Thu nhập có nguồn gốc từ Việt Nam

Luật mới định nghĩa rõ thu nhập chịu thuế là “thu nhập có nguồn gốc từ Việt Nam, không phụ thuộc vào địa điểm thực hiện”. Điều này có nghĩa doanh thu tạo ra từ hoạt động phân phối, cung ứng dịch vụ số cho thị trường Việt Nam đều phải kê khai nộp thuế, dù thực tế không có văn phòng hay nhân sự tại Việt Nam.

2.3 Phương pháp đóng thuế và trách nhiệm khấu trừ

Doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh nền tảng số, thương mại điện tử được phép áp dụng thuế suất dựa trên tỷ lệ phần trăm trực tiếp trên doanh thu phát sinh tại Việt Nam (thường từ 2% trở lên, chi tiết chờ hướng dẫn Nghị định).

Các tổ chức quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử, nền tảng số có trách nhiệm hỗ trợ khấu trừ thuế tại nguồn, chuyển thông tin, dữ liệu và thực hiện nghĩa vụ báo cáo minh bạch, phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế Việt Nam.

Yêu cầu đầu tư hệ thống:

• Xây dựng cơ chế thu thập, xử lý dữ liệu giao dịch
• Thiết lập quy trình khấu trừ thuế tự động
• Báo cáo định kỳ với cơ quan thuế
• Đầu tư vào hệ thống công nghệ và đội ngũ chuyên môn
• Đảm bảo tuân thủ các thủ tục hành chính mới

3. Tái định nghĩa thu nhập chịu thuế

Cách thức xác định cơ sở tính thuế đã được điều chỉnh căn bản với nhiều quy định mới về các khoản thu nhập được miễn trừ, bổ sung phương pháp tính linh hoạt cho các đối tượng đặc thù và tích hợp các chuẩn mực quốc tế tiên tiến. Doanh nghiệp cần nắm vững các thủ tục hành chính được sửa đổi để đảm bảo tuân thủ.

3.1 Các khoản thu nhập bổ sung vào phạm vi chịu thuế:

• Chênh lệch khi đánh giá lại tài sản (góp vốn, sáp nhập, chuyển đổi cơ cấu doanh nghiệp)
• Tiền tài trợ, thưởng, phạt hợp đồng, bồi thường
• Khoản lãi, khoản thu nhập từ phát hành cổ phiếu riêng biệt (cổ phiếu nợ, mua bán cổ phiếu quỹ) được loại trừ hoặc bổ sung/điều chỉnh rõ ràng
• Chuyển nhượng bất động sản cho doanh nghiệp kinh doanh bất động sản: được phân loại rõ là thu nhập hoạt động sản xuất kinh doanh (không tính vào thu nhập khác như cũ)

3.2 Áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu (Income Inclusion Rule – IIR)

Luật mới đã tích hợp các quy tắc của Trụ cột 2 trong chương trình chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu (BEPS), thể hiện sự đồng bộ với xu hướng cải cách thuế quốc tế.

Quy định Income Inclusion Rule (IIR): Các tập đoàn đa quốc gia có trụ sở tại Việt Nam sẽ phải nộp thuế bổ sung nếu các công ty con ở nước ngoài đang nộp thuế dưới mức tối thiểu 15%.

Tác động đến tập đoàn: Việc áp dụng IIR buộc các doanh nghiệp phải đánh giá lại toàn bộ cơ cấu đầu tư quốc tế, cân nhắc về việc tái cơ cấu các công ty con để đảm bảo tuân thủ quy định mới đồng thời tối ưu hóa gánh nặng thuế tổng thể. Doanh nghiệp cần thiết lập hệ thống quản lý rủi ro về thuế hiệu quả để tránh các vấn đề tuân thủ.

4. Làm rõ quy định ưu đãi cho đầu tư mở rộng

Dự án đầu tư đang hoạt động mà phát sinh đầu tư mở rộng quy mô, tăng công suất, đổi mới công nghệ, giảm ô nhiễm hoặc cải thiện môi trường thuộc ngành/nghề/địa bàn ưu đãi, thì:

• Phần thu nhập tăng thêm từ đầu tư mở rộng được hưởng ưu đãi thuế theo thời gian còn lại của dự án đầu tư gốc (không phải hạch toán riêng khoản này nếu cùng loại dự án).
• Nếu dự án gốc đã hết thời gian ưu đãi, phần thu nhập tăng thêm từ đầu tư mở rộng sẽ được hưởng thời gian miễn, giảm thuế như một dự án đầu tư mới cùng ngành/nghề, địa bàn; thời gian miễn, giảm bắt đầu từ năm hoàn thành vốn đầu tư mở rộng

Được hưởng ưu đãi khi đáp ứng một trong các điều kiện sau:

1. Nguyên giá tài sản cố định tăng thêm đạt mức tối thiểu do Chính phủ quy định (thường tối thiểu 20% so với trước đầu tư mở rộng hoặc tính tuyệt đối từ 20–40 tỷ đồng, tùy địa bàn).
2. Công suất thiết kế tăng thêm ít nhất 20% so với trước đầu tư mở rộng.
3. Thực hiện tại địa bàn ngành/nghề/khuyến khích đầu tư theo quy định.

Luật thuế TNDN 2025 không phải chỉ là một bản cập nhật pháp lý thông thường mà là yếu tố định hình lại hoàn toàn chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Những điểm mới thuế TNDN này mang đến cả cơ hội và thách thức lớn, đòi hỏi sự chủ động thích ứng từ phía các nhà lãnh đạo doanh nghiệp. Bước đầu tiên là chỉ đạo đội ngũ tài chính mô hình hóa các tác động của biểu thuế mới, đánh giá lại danh mục dự án đầu tư để tối ưu hóa các cơ hội ưu đãi mới, đồng thời rà soát toàn bộ các hợp đồng và quan hệ đối tác để đảm bảo tuân thủ các quy định mới về nền tảng số và thuế tối thiểu toàn cầu. Doanh nghiệp cũng nên chuẩn bị sẵn sàng cho thanh tra thuế và tìm hiểu các dịch vụ tư vấn tuân thủ chuyên nghiệp để đảm bảo thực hiện đúng các quy định mới.