Giải Mã Tư Duy Lực Lượng Lao Động Hiện Đại Ngành Sản Xuất

Tóm Tắt

• Ngành sản xuất đang đối mặt với khủng hoảng nhân tài: 1,9 triệu việc làm có nguy cơ bị bỏ trống vào năm 2030. Nguyên nhân chính là khoảng cách giữa phong cách quản lý truyền thống và những đòi hỏi mới từ tư duy của lực lượng lao động hiện đại. 
• Chỉ 25% nhân sự ngành sản xuất thực sự gắn kết, dẫn đến chi phí vận hành cao hơn do tỷ lệ nghỉ việc trên 20% mỗi năm, số ngày nghỉ làm tăng và nhiều sai sót trong sản phẩm. 
• Người lao động ngày nay không chỉ tìm kiếm mức lương cạnh tranh. Họ còn yêu cầu sự linh hoạt, công việc mang lại ý nghĩa và các phúc lợi giúp cân bằng cuộc sống – điều này đúng với mọi nhóm tuổi. 
• Các doanh nghiệp sản xuất tiên phong đang tạo lợi thế bằng cách xây dựng lịch trình làm việc linh hoạt, lộ trình phát triển sự nghiệp rõ ràng, đồng thời ứng dụng công nghệ để cải thiện chất lượng công việc thay vì chỉ nhằm thay thế con người. 
• Nhà lãnh đạo cần thu hẹp khoảng cách giữa thế hệ Baby Boomer chuẩn bị nghỉ hưu và lực lượng Gen Z mới gia nhập. Thế hệ trẻ này đề cao mục đích công việc và cơ hội học hỏi liên tục hơn là sự ổn định việc làm kiểu cũ.

Ngành sản xuất đang ở một bước ngoặt, chịu áp lực từ kinh tế và tốc độ thay đổi chóng mặt của công nghệ. Với nguy cơ thiếu hụt 1,9 triệu nhân sự trong thập kỷ tới do không đáp ứng kịp yêu cầu kỹ năng, việc nắm bắt ý nghĩa của lực lượng lao động hiện đại, hiểu rõ suy nghĩ và mong muốn của họ đã trở thành yếu tố sống còn cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Những thách thức chính của lực lượng lao động sản xuất hiện đại

Áp lực mà lực lượng lao động hiện đại đang đối mặt không đến từ một phía, mà là sự cộng hưởng của các yếu tố kinh tế, công nghệ và văn hóa, tạo nên một tổ hợp những bất ổn tại nơi làm việc.

Áp lực kinh tế và nỗi lo tài chính gia tăng

Lạm phát trở thành mối bận tâm hàng đầu, làm thay đổi kỳ vọng của người lao động về công việc. Theo một nghiên cứu trong ngành, 88% người lao động thừa nhận lạm phát tác động trực tiếp đến thu nhập của họ.  Vì vậy, họ ngày càng chú trọng đến lương bổng và sự ổn định tài chính để duy trì sức mua trong bối cảnh chi phí leo thang.

Áp lực tài chính này lan tỏa ra nhiều vấn đề trong doanh nghiệp. Khi cảm thấy thu nhập giảm sút, người lao động có xu hướng tìm kiếm cơ hội mới, khiến tình trạng nghỉ việc trong ngành thêm nghiêm trọng.  Mối lo không chỉ dừng ở thu nhập trước mắt mà còn là sự đảm bảo tài chính dài hạn, ảnh hưởng đến cách người lao động nhìn nhận cơ hội việc làm và định hướng nghề nghiệp.

Bất an về sự ổn định công việc trong dài hạn

Gần một nửa số lao động trong ngành sản xuất cảm thấy không chắc chắn về tương lai công việc. Điều này phản ánh những quan ngại sâu sắc về định hướng của ngành. Nguyên nhân đến từ nhiều phía:

• Biến động kinh tế ảnh hưởng đến sự ổn định của doanh nghiệp.
• Lo ngại về hiệu suất làm việc của bản thân.
• Vai trò công việc thay đổi nhanh chóng do tự động hóa tái định hình các tác vụ truyền thống.

The Manufacturing Institute chỉ ra rằng 44% kỹ năng của người lao động có nguy cơ trở nên lỗi thời trong 5 năm tới. Điều này càng làm tăng nỗi lo về việc kỹ năng không còn phù hợp và khó duy trì việc làm. Người lao động thường trực câu hỏi liệu năng lực hiện tại của mình có còn giá trị trong một thế giới ngày càng tự động hóa. 

Chưa hài lòng với các phúc lợi và chính sách hỗ trợ hiện hành

Các gói phúc lợi hiện tại chưa đáp ứng kỳ vọng của người lao động, tạo ra khoảng cách lớn giữa nhu cầu thực tế và những gì doanh nghiệp mang lại. Nghiên cứu cho thấy các ưu tiên như sau:

• 30% người lao động muốn lương cao hơn.
• 18% mong muốn lịch làm việc linh hoạt hơn.
• 18% kỳ vọng các phúc lợi tổng thể tốt hơn.

Sự thiếu hài lòng này không chỉ giới hạn ở vấn đề tài chính mà còn bao gồm cả gói hỗ trợ toàn diện từ doanh nghiệp. Người lao động đánh giá mọi yếu tố, từ chăm sóc sức khỏe, ngày nghỉ phép hưởng lương đến trợ cấp giữ trẻ và cơ hội đào tạo. Khoảng cách này cho thấy nhiều doanh nghiệp sản xuất dường như vẫn áp dụng những quan niệm cũ về việc tạo động lực và giữ chân nhân tài. 

Áp lực nâng cao kỹ năng khi ngành không ngừng biến đổi

Công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang làm thay đổi toàn diện môi trường sản xuất, tạo ra áp lực chưa từng có, đòi hỏi người lao động phải liên tục trau dồi kỹ năng số. Hiện có 15% nhân sự ngành sản xuất cho biết kỹ năng của họ không còn phù hợp với yêu cầu công việc hiện tại; đây là một thách thức cấp bách và kéo dài.

Theo ông Michael Schlotterbeck từ Deloitte, ngành này được “dự báo sẽ thiếu hụt 30% lao động có tay nghề… tương đương gần 4 triệu vị trí mới cần được tuyển dụng trong thập kỷ tới.” Sự thay đổi về yêu cầu kỹ năng này đồng nghĩa với việc phương thức làm việc trong ngành sản xuất sẽ chuyển đổi hoàn toàn, đòi hỏi người lao động phải trang bị những kỹ năng của tương lai, vốn không phải là một phần của công việc nhà máy truyền thống. Việc áp dụng tư duy connected worker đã cho thấy hiệu quả rõ rệt tại các nhà máy Việt Nam trong nỗ lực thu hút và giữ chân nhân tài ở giai đoạn nhiều thay đổi này.

Công nhân sản xuất ngày nay thực sự coi trọng điều gì?

Động lực của lực lượng lao động hiện đại không chỉ nằm ở mức lương. Đó là một sự kết hợp phức tạp giữa an toàn tài chính, sự phát triển cá nhân và tăng trưởng nghề nghiệp – mỗi yếu tố có ý nghĩa khác nhau đối với từng thế hệ.

Lương cạnh tranh vẫn là nền tảng

Thu nhập vẫn là yếu tố chính thúc đẩy nhiều nhân sự ngành sản xuất, với hơn một nửa sẵn sàng thay đổi công việc để có mức lương tốt hơn. Ưu tiên này đặc biệt rõ nét ở thế hệ Millennials – những người đang tập trung xây dựng sự ổn định tài chính để mua nhà, lập gia đình và giải quyết các vấn đề tài chính cá nhân. Tuy nhiên, lương cạnh tranh ngày nay không chỉ là lương cơ bản.

Người lao động đánh giá tổng thể các gói đãi ngộ, bao gồm phúc lợi, các khoản thưởng và tiềm năng thu nhập trong dài hạn. Việc chú trọng vào thu nhập không chỉ phản ánh nhu cầu trước mắt mà còn thể hiện sự lo lắng về việc đảm bảo giá trị đồng tiền trước lạm phát và xây dựng nền tảng tài chính vững chắc trong một tương lai bất định.

Làm việc linh hoạt – một kỳ vọng không thể thiếu

Có đến 80% người lao động đánh giá cao lịch trình làm việc linh hoạt và quyền tự nguyện đăng ký làm thêm giờ. Đây là một thay đổi lớn so với mô hình làm việc truyền thống trong ngành sản xuất.  Sự linh hoạt cho phép người lao động cân bằng tốt hơn giữa công việc và cuộc sống cá nhân, điều đặc biệt quan trọng đối với lao động nữ và các nhân sự trẻ.

Yêu cầu về tính linh hoạt đang thách thức những quan niệm cố hữu rằng công việc sản xuất phải tuân theo lịch trình cứng nhắc. Các doanh nghiệp sản xuất hàng đầu nhận thấy rằng việc trao quyền kiểm soát lịch làm việc và cho phép hoán đổi ca có thể cải thiện đáng kể hiệu quả tuyển dụng và giữ chân nhân sự, trong khi vẫn đảm bảo hiệu suất hoạt động. Trong các yếu tố thúc đẩy thế hệ Z tại nơi làm việc, thế hệ này coi trọng sự linh hoạt hơn cả sự ổn định công việc truyền thống.

Cân bằng công việc – cuộc sống cho sự phát triển toàn diện

Nhân sự ngành sản xuất hiện đại, nhất là thế hệ Z và Millennials, chủ động tìm kiếm những công việc giúp họ phát triển toàn diện và nâng cao chất lượng cuộc sống.  Nghiên cứu cho thấy 69% người lao động ưu tiên một văn hóa doanh nghiệp hỗ trợ sự hòa hợp lành mạnh giữa công việc và đời sống cá nhân.

Sự chuyển dịch này cho thấy một thay đổi căn bản trong cách người lao động nhìn nhận mối quan hệ giữa công việc và cuộc sống.  Thay vì chấp nhận việc công việc sản xuất đòi hỏi hy sinh thời gian và năng lượng cá nhân, tư duy của lực lượng lao động hiện đại ngày nay kỳ vọng doanh nghiệp chủ động hỗ trợ sự phát triển toàn diện của họ. Điều này thể hiện qua các chính sách, văn hóa doanh nghiệp và phương pháp lãnh đạo nhìn nhận nhân viên là những cá nhân với cuộc sống đa dạng bên ngoài phạm vi công việc. Nắm bắt các xu hướng văn hóa doanh nghiệp sản xuất giúp nhà lãnh đạo xây dựng một môi trường làm việc hấp dẫn và giữ chân được nhân tài.

Mong muốn công việc ý nghĩa và cơ hội phát triển rõ ràng

Ngoài lợi ích tài chính, 83% người lao động đặt nặng sự hài lòng chung trong công việc.  Điều này cho thấy sự gắn kết và cảm giác được đóng góp đã trở thành yếu tố quan trọng để giữ chân nhân viên. Đặc biệt, nhân sự Gen Z đánh giá cao cơ hội thăng tiến và những công việc có mục đích, ý nghĩa rõ ràng khi đưa ra quyết định nghề nghiệp.

Việc chú trọng vào ý nghĩa công việc phản ánh sự thay đổi trong nhận thức của các thế hệ: công việc không chỉ để kiếm sống. Người lao động muốn hiểu rõ giá trị đóng góp của mình, nhìn thấy lộ trình phát triển sự nghiệp và cảm nhận được những nỗ lực hàng ngày của họ góp phần vào những mục tiêu lớn hơn, thay vì chỉ là các chỉ tiêu sản xuất đơn thuần. Doanh nghiệp cần điều chỉnh chiến lược phát triển kế nhiệm và lập kế hoạch lực lượng lao động để đáp ứng những kỳ vọng này.

Phúc lợi toàn diện và thiết thực thể hiện sự cam kết của doanh nghiệp

Người lao động ngày nay không chỉ quan tâm đến lương cơ bản. Họ xem xét các phúc lợi mang lại sự hỗ trợ thực tế cho cuộc sống và sự an tâm trong tương lai. Chăm sóc sức khỏe, ngày nghỉ phép hưởng lương và trợ cấp giữ trẻ ngày càng được coi là những quyền lợi thiết yếu, thay vì là các lựa chọn cộng thêm. Sự khác biệt giữa các thế hệ đặt ra những yêu cầu phức tạp hơn trong việc thiết kế phúc lợi:

• Thế hệ X: Mong muốn gói phúc lợi đầy đủ, các chương trình chăm sóc sức khỏe toàn diện.
• Thế hệ Baby Boomer: Ưu tiên bảo hiểm sức khỏe, khối lượng công việc hợp lý.
• Thế hệ Millennials: Chú trọng các công cụ hỗ trợ ổn định tài chính, chính sách hỗ trợ gia đình.
• Thế hệ Z: Tìm kiếm cơ hội học tập, các chương trình hỗ trợ sức khỏe tinh thần.

Các doanh nghiệp sản xuất thành công hiểu rằng cố định 1 cách tiếp cận phúc lợi không còn phù hợp với nhu cầu đa dạng của người lao động. Những thách thức chính trong quản lý lực lượng lao động đa thế hệ đòi hỏi những chiến lược được điều chỉnh riêng, phù hợp với ưu tiên và phong cách giao tiếp của từng thế hệ.

Tư duy của lực lượng lao động hiện đại trong ngành sản xuất đang chịu nhiều tác động từ bất ổn kinh tế, đồng thời cũng đặt ra yêu cầu thay đổi căn bản trong phương thức quản lý nhân sự. Mức lương cạnh tranh là điều kiện cần, nhưng để thu hút và giữ chân nhân tài, doanh nghiệp phải kết hợp với sự linh hoạt, các chính sách hỗ trợ cân bằng công việc – cuộc sống hiệu quả, cùng những cơ hội phát triển sự nghiệp thực chất. Các CEO cần nhận thấy rằng phương pháp quản lý truyền thống đã không còn phát huy tác dụng với một lực lượng lao động đề cao mục đích công việc, sự tôn trọng và một môi trường hỗ trợ toàn diện. Những doanh nghiệp quản lý hiệu quả hệ thống nguồn nhân lực và ứng dụng dịch vụ tư vấn nhân sự chuyên sâu sẽ có lợi thế để phát triển bền vững trong một thị trường không ngừng thay đổi.