Payroll Health Check - Rà Soát Tuân Thủ Tính Lương, Sẵn Sàng Cho Các Đợt Thanh Tra Thuế

04/11/2025

Cập nhập lần cuối: 05/11/2025

Trong bối cảnh pháp lý thay đổi nhanh chóng tại Việt Nam, các đợt thanh tra thuế thu nhập cá nhân (TNCN) không còn là sự kiện hiếm hoi—mà là điều tất yếu. Vấn đề thực sự đối với doanh nghiệp là: Chủ động quản trị rủi ro tuân thủ tính lương, hay chờ đợi đến khi bị "gọi tên" bởi cơ quan thuế?

Sự cấp thiết này không chỉ là nhận định. Số liệu từ Tổng cục Thuế cho thấy chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, hơn 35.000 tỷ đồng đã được truy thu, tăng 114% so với cùng kỳ. Xu hướng này được thúc đẩy bởi quá trình số hóa mạnh mẽ trong quản lý thuế và nỗ lực mở rộng ngân sách của chính phủ.

Rủi ro về thuế hiếm khi đến từ việc cố ý vi phạm, mà thường xuất phát từ những lỗ hổng trong hệ thống kiểm soát nội bộ và quy trình quản trị lương. Đây không còn là một vấn đề vận hành đơn thuần, mà đã trở thành một thách thức chiến lược đòi hỏi sự chú ý của ban lãnh đạo.

Payroll Health Check – Giải pháp rà soát tuân thủ tính lương

Các giải pháp Kiểm tra sức khỏe tính lương và Rà soát tuân thủ thuế của chúng tôi được thiết kế riêng cho các doanh nghiệp:

Đang hoạt động trong các ngành có yêu cầu tuân thủ thuế TNCN nghiêm ngặt như ngân hàng, bảo hiểm, dược phẩm, hoặc sản xuất—luôn cần sẵn sàng cho thanh tra
Đang trong quá trình chuẩn bị IPO, M&A, hoặc tái cấu trúc doanh nghiệp
Đã nhiều năm chưa thanh tra Thuế Thu nhập cá nhân (PIT) và Bảo hiểm xã hội (SHUI), hoặc dự đoán sắp có các đợt thanh tra liên quan đến vai trò quyết toán thuế TNCN của doanh nghiệp
Đang tự vận hành hệ thống tính lương, vừa thay đổi nhà cung cấp dịch vụ tính lương, hoặc muốn đánh giá hiệu quả của nhà cung cấp hiện tại
Đang trải qua những biến động lớn về nhân sự hoặc các thay đổi gần đây về chính sách và quy trình
Có ban lãnh đạo mới (CEO, CFO, Giám đốc Nhân sự…) muốn rà soát lại toàn bộ hệ thống kiểm soát nội bộ và quy trình tuân thủ tính lương, tránh các lỗi thường gặp trong quy trình tính lương.

Xu hướng thanh tra thuế gia tăng, doanh nghiệp cần hành động ngay!

Theo số liệu từ Tổng cục Thuế, chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, cơ quan thuế đã thực hiện hơn 32.800 cuộc thanh tra, đạt 48,8% kế hoạch năm. Tổng số tiền thuế truy thu, tiền phạt và tiền chậm nộp đã xử lý lên đến hơn 35.000 tỷ đồng, tăng 114% so với cùng kỳ năm ngoái.

(Nguồn: VnExpress, Vietnam News, tháng 10 năm 2025)

Xu hướng này đến từ nhiều yếu tố chính:

Chính sách pháp luật thay đổi nhanh chóng và nỗ lực mở rộng nguồn thu ngân sách của chính phủ.
Quá trình số hóa trong quản lý thuế – với hóa đơn điện tử, tích hợp dữ liệu và ứng dụng AI để phân tích rủi ro, cho phép việc giám sát và phân loại doanh nghiệp theo rủi ro thuế sâu sát hơn.
Yêu cầu về tính minh bạch trong tuân thủ thuế TNCN ngày càng cao ở mọi ngành, đặc biệt là những ngành có hệ thống tính lương phức tạp hoặc có yếu tố nước ngoài.

Bài học rút ra rất rõ ràng: rủi ro tuân thủ thuế hiếm khi chỉ đến từ việc cố ý không tuân thủ, mà thường xuất phát từ sự thiếu chuẩn bị.

Khi hệ thống kiểm soát nội bộ, quy trình lưu trữ chứng từ, hoặc quản trị tính lương lỏng lẻo, ngay cả những doanh nghiệp luôn nỗ lực tuân thủ cũng có thể đối mặt với những khoản truy thu và phạt tốn kém.

Tải ngay tài liệu “Kiểm tra sức khỏe tính lương” để xem thông tin chi tiết!

Doanh nghiệp đã sẵn sàng cho thanh tra thuế?

Trước khi đợt thanh tra tiếp theo diễn ra, lãnh đạo doanh nghiệp nên tự đánh giá:

Doanh nghiệp đã xác định và đánh giá đầy đủ các quy trình kiểm soát nội bộ liên quan đến tiền lương và quyết toán thuế TNCN chưa?
Doanh nghiệp có một cơ chế quản trị rủi ro thuế chính thức để xử lý các vấn đề về tính lương không?
Doanh nghiệp có đang khai thác dữ liệu tính lương và công nghệ hiệu quả để phát hiện các bất thường không?
Doanh nghiệp có đủ chuyên môn nội bộ, hay đã có sự hỗ trợ từ bên ngoài như tư vấn thuế TNCN để đảm bảo tuân thủ hay chưa?

Một chương trình “Kiểm tra sức khỏe lương thưởng” có cấu trúc sẽ mang lại sự rõ ràng trước khi cơ quan thuế làm điều đó.

Dịch vụ Kiểm tra sức khỏe tính lương của Talentnet giúp rà soát tuân thủ tính lương

Các thông lệ quản trị rủi ro thuế hàng đầu

Các doanh nghiệp có tư duy tiến bộ tại Việt Nam và trong khu vực đang chủ động áp dụng các thông lệ tuân thủ, chẳng hạn như:

Rà soát kiểm soát nội bộ thuế và các quy trình tính lương định kỳ.
Thực hiện rà soát tính lương định kỳ để sớm phát hiện các lỗ hổng rủi ro và tối ưu hóa các lợi ích thuế hợp pháp.
Đưa quản lý rủi ro tuân thủ thuế vào quy trình vận hành cốt lõi—thống nhất hoạt động của các bộ phận Nhân sự, Tài chính và Tuân thủ

Những thông lệ này giúp biến việc tuân thủ từ thế bị động (phòng thủ) sang một lợi thế chiến lược.

Giải pháp của Talentnet: Kiểm tra sức khỏe tính lương & rà soát tuân thủ

Đánh giá quy trình tính lương: đánh giá hiệu quả quy trình tính lương từ đầu đến cuối về tính hiệu quả, khả năng kiểm soát rủi ro, và sự phân định vai trò rõ ràng, dựa trên các nguyên tắc tuân thủ bảng lương tại Việt Nam.
Rà soát và đánh giá tuân thủ bảng lương: đánh giá tính chính xác và mức độ tuân thủ của các phép tính lương và các nghĩa vụ thuế theo luật định.

Tải tài liệu về các giải pháp để tìm hiểu thêm về quy trình chính, sản phẩm bàn giao và các thông tin liên quan khác

Lời kết: Chuẩn bị tốt hơn là khắc phục

Với hơn 32.000 cuộc thanh tra đã được thực hiện trong năm nay, rõ ràng là cơ quan thuế sẽ “gõ cửa” mọi doanh nghiệp. Sự khác biệt nằm ở tâm thế: chủ động chuẩn bị hay bị động chờ đợi.

Bằng cách thực hiện kiểm tra sức khỏe tính lương và rà soát tuân thủ định kỳ, các tổ chức không chỉ giảm thiểu rủi ro bị truy thu và phạt, mà còn củng cố hệ thống quản trị nội bộ, tối ưu hóa chi phí và xây dựng lòng tin bền vững với các cơ quan quản lý cũng như các bên liên quan, dựa trên checklist tuân thủ HR toàn diện.