Tổng Hợp Các Thủ Tục Hành Chính Được Sửa Đổi Bổ Sung Trong Lĩnh Vực Quản Lý Thuế

Key Takeaways

• Luật Thuế GTGT 2024 có hiệu lực từ 01/07/2025, thay đổi căn bản quy định về đối tượng chịu thuế và điều kiện khấu trừ thuế
• Chính sách giảm 2% thuế GTGT kéo dài đến hết 2026, mở rộng phạm vi áp dụng cho nhiều ngành kinh tế
• Sàn thương mại điện tử bắt buộc khấu trừ và nộp thuế thay cho người bán từ 01/07/2025
• Việc chuyển đổi sang định danh điện tử VNeID là bắt buộc, thay thế hoàn toàn các tài khoản cũ
• Nhiều thủ tục hành chính được đơn giản hóa, hợp nhất và số hóa toàn trình

Theo các quy định về thuế mới nhất của Chính phủ và Bộ Tài chính, một loạt các thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế sẽ được sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ, có hiệu lực từ năm 2025-2026. Các thay đổi này tập trung vào hai xu hướng chính: đơn giản hóa thủ tục, cắt giảm gánh nặng tuân thủ cho doanh nghiệp và siết chặt quản lý trong các lĩnh vực mới như kinh tế số.

1. Ban hành Luật Thuế GTGT 2024

Luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 có hiệu lực từ 01/07/2025 là thay đổi có phạm vi ảnh hưởng lớn nhất, định hình lại một trong những sắc thuế quan trọng nhất của doanh nghiệp.

Điều chỉnh quan trọng nhất là yêu cầu về chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên. Quy định này nhằm tăng cường tính minh bạch trong giao dịch thương mại và hỗ trợ cơ quan thuế trong việc quản lý, kiểm soát thuế.

Luật mới điều chỉnh toàn diện đối tượng chịu thuế và không chịu thuế GTGT, mở rộng danh mục hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế bao gồm nhiều sản phẩm phục vụ dân sinh. Đặc biệt, quy định về thuế suất 0% được mở rộng cho các hoạt động xuất khẩu và dịch vụ cung cấp ra nước ngoài.

Về phương pháp tính thuế, Luật quy định rõ ràng hơn về điều kiện áp dụng phương pháp khấu trừ thuế và phương pháp tính trực tiếp. Đồng thời, các quy định về hoàn thuế GTGT được chuẩn hóa, giúp doanh nghiệp dễ dàng tuân thủ và tối ưu hóa dòng tiền.

2. Chính sách giảm 2% thuế GTGT

Nghị quyết 204/2025/QH15 chính thức gia hạn chính sách giảm 2% thuế suất GTGT từ 01/07/2025 đến hết 31/12/2026, tạo ra một khoảng thời gian ổn định 1,5 năm cho doanh nghiệp lập kế hoạch kinh doanh.

Chính sách này áp dụng cho các nhóm hàng hóa, dịch vụ có thuế suất 10%, giảm xuống còn 8%. Tuy nhiên, một số lĩnh vực được loại trừ khỏi chính sách giảm thuế:

• Viễn thông
• Hoạt động tài chính – ngân hàng – bảo hiểm
• Kinh doanh bất động sản
• Sản phẩm kim loại và sản phẩm khai khoáng (trừ than)
• Các sản phẩm chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ xăng)

Đáng chú ý, chính sách lần này mở rộng phạm vi áp dụng cho các lĩnh vực mới như vận tải logistics, dịch vụ công nghệ thông tin và xăng dầu. Việc kéo dài thời gian áp dụng nhằm tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sau những tác động của khủng hoảng kinh tế.

3. Sàn thương mại điện tử bắt buộc phải kê khai và nộp thuế thay

Nghị định 117/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ 01/07/2025 tạo ra một thay đổi căn bản trong quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên các nền tảng số. Các tổ chức quản lý nền tảng thương mại điện tử trong và ngoài nước có nghĩa vụ khấu trừ và nộp thuế thay cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên sàn.

Tỷ lệ khấu trừ thuế GTGT:

• Hàng hóa: 1%
• Dịch vụ: 5%
• Vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa: 3%

Tỷ lệ khấu trừ thuế TNCN:

Cá nhân cư trú:

• Hàng hóa: 0,5%
• Dịch vụ: 2%
• Vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa: 1,5%

Cá nhân không cư trú:

• Hàng hóa: 1%
• Dịch vụ: 5%
• Vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa: 2%

Thời điểm khấu trừ thuế được xác định ngay khi giao dịch được xác nhận thành công và chấp nhận thanh toán trên nền tảng. Quy định này giúp đảm bảo tính kịp thời và chính xác trong việc thu thuế từ hoạt động thương mại điện tử.

4. Chuyển đổi sang định danh điện tử: VNeID và mã định danh cá nhân

Cuộc cách mạng định danh điện tử chính thức bắt đầu từ 01/07/2025, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quan hệ giữa người dân, doanh nghiệp với cơ quan nhà nước.

Tài khoản VNeID trở thành bắt buộc

Kể từ ngày 01/07/2025, tất cả tài khoản đăng nhập cũ trên Cổng Dịch vụ công quốc gia và Hệ thống Thuế điện tử sẽ chính thức hết hiệu lực. Doanh nghiệp và tổ chức bắt buộc phải đăng ký và sử dụng tài khoản định danh điện tử thông qua ứng dụng VNeID để thực hiện các thủ tục hành chính thuế.

Quá trình chuyển đổi này đòi hỏi doanh nghiệp phải chuẩn bị trước thời hạn. Người đại diện pháp luật cần đăng ký tài khoản định danh điện tử mức độ 2, sau đó thực hiện đăng ký định danh cho tổ chức. Thời gian xử lý hồ sơ từ 3-15 ngày làm việc tùy thuộc vào tính đầy đủ của thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia.

Số định danh cá nhân thay thế mã số thuế

Từ 01/07/2025, số định danh cá nhân sẽ chính thức thay thế mã số thuế cá nhân trong tất cả các giao dịch với cơ quan thuế. Đây là bước quan trọng trong việc thống nhất hệ thống định danh quốc gia, giúp liên thông dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước.

Cùng với đó, thủ tục cấp lại Giấy chứng nhận đăng ký thuế cũng bị bãi bỏ, thay thế bằng hệ thống tra cứu điện tử. Việc này giúp giảm đáng kể thời gian và chi phí hành chính cho cả cơ quan nhà nước và người dân, đồng thời tránh được vấn đề có hai mã số thuế cá nhân gây rắc rối trong quản lý.

5. Hợp nhất và đơn giản hóa thủ tục thuế TNCN

Quyết định 1848/QĐ-TTg đã thực hiện một cuộc rà soát toàn diện, hợp nhất 7 thủ tục liên quan đến khai thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản, thừa kế, quà tặng thành một thủ tục duy nhất.

Thời hạn nộp thuế TNCN cho nhiều thủ tục được rút ngắn từ 5 ngày xuống còn 3 ngày, giúp tăng tính hiệu quả và giảm chi phí tuân thủ cho người dân. Điều này đặc biệt có ý nghĩa với các giao dịch bất động sản, vốn đòi hỏi tính chính xác cao và thời gian xử lý nhanh chóng.

Việc chuẩn hóa quy trình cũng giúp giảm thiểu sai sót và tăng tính minh bạch trong xử lý hồ sơ. Người nộp thuế có thể theo dõi tình trạng xử lý hồ sơ trực tuyến, tạo sự chủ động trong việc lập kế hoạch tài chính cá nhân, đồng thời đơn giản hóa vai trò của doanh nghiệp trong quyết toán thuế TNCN cho nhân viên.

6. Nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế cho hộ kinh doanh

Một trong những thay đổi tích cực nhất của Luật Thuế GTGT 2024 là nâng ngưỡng miễn thuế từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng/năm, có hiệu lực từ 01/01/2026.

Quy định này sẽ hỗ trợ trực tiếp hàng triệu hộ kinh doanh, đặc biệt là các cơ sở sản xuất, kinh doanh quy mô siêu nhỏ. Việc tăng ngưỡng miễn thuế không chỉ giảm gánh nặng tài chính mà còn giảm đáng kể thời gian và chi phí tuân thủ pháp luật thuế.

Chính sách này tương tự như thuế thu nhập doanh nghiệp với các ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ, phù hợp với xu hướng khuyến khích khởi nghiệp và phát triển kinh tế cá thể, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển đổi từ kinh tế phi chính thức sang chính thức. Đồng thời, nó cũng giúp giảm áp lực lên hệ thống quản lý thuế khi số lượng đối tượng nộp thuế giảm đáng kể.

7. Chuyển đổi sang 100% dịch vụ công trực tuyến toàn trình

Mục tiêu số hóa hoàn toàn các thủ tục hành chính thuế đang được triển khai một cách có hệ thống. Hầu hết các thủ tục từ đăng ký, kê khai, nộp thuế đến hoàn thuế đều được chuẩn hóa để thực hiện 100% trực tuyến.

Việc loại bỏ hồ sơ giấy không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn giảm thiểu các sai sót do nhập liệu thủ công. Doanh nghiệp có thể thực hiện các thủ tục bất kỳ lúc nào, không bị ràng buộc bởi giờ hành chính của cơ quan thuế.

Hệ thống tự động kiểm tra và xác nhận giúp rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ từ vài ngày xuống còn vài giờ trong nhiều trường hợp. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp cần tính toán dòng tiền chính xác và kịp thời.

8. Phân cấp, phân quyền quản lý thuế

Nghị định 122/2025/NĐ-CP đã trao quyền rõ ràng hơn cho các cấp quản lý thuế, giảm bớt các khâu trung gian không cần thiết và tăng tính chủ động trong xử lý công việc.

Một thay đổi quan trọng là bãi bỏ yêu cầu nộp lại chứng từ mà cơ quan nhà nước đã có trong hệ thống dữ liệu. Điều này giúp giảm đáng kể gánh nặng hành chính cho doanh nghiệp và tăng hiệu quả xử lý hồ sơ của cơ quan thuế.

Việc phân quyền rõ ràng về địa điểm, thời hạn nộp hồ sơ cho từng loại thuế và từng trường hợp cụ thể giúp người nộp thuế dễ dàng xác định quy trình cần tuân thủ. Đồng thời, nó cũng giúp các cán bộ thuế có thẩm quyền rõ ràng trong xử lý từng loại hồ sơ.

9. Chuẩn hóa và liên thông dữ liệu quốc gia

Việc tăng cường kết nối giữa các cơ sở dữ liệu là nền tảng cho tất cả các cải cách hành chính. Hệ thống thuế hiện đã liên thông với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và đăng ký doanh nghiệp. Tính chính xác của dữ liệu được đảm bảo thông qua việc đối chiếu tự động giữa các hệ thống, giúp giảm thiểu sai sót do nhập liệu thủ công và tăng tính tin cậy của thông tin thuế.

Hệ sinh thái dữ liệu thống nhất cũng cho phép phân tích và dự báo chính xác hơn về tình hình thu thuế, hỗ trợ việc xây dựng chính sách thuế phù hợp với thực tế kinh tế.

10. Rà soát, bãi bỏ hàng loạt thủ tục không cần thiết

Theo Quyết định 1848/QĐ-TTg, nhiều thủ tục hành chính đã lỗi thời hoặc không còn phù hợp với thực tế đã bị bãi bỏ. Điển hình là thủ tục khai lệ phí môn bài, cấp lại giấy chứng nhận đăng ký thuế và nhiều báo cáo, tờ khai trùng lặp.

Việc loại bỏ các thủ tục không cần thiết không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí mà còn giúp cơ quan thuế tập trung nguồn lực vào những công việc thực sự cần thiết. Quá trình rà soát này được thực hiện định kỳ và có hệ thống, đảm bảo rằng hệ thống thủ tục hành chính luôn được cập nhật và phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế.Những thay đổi trong thủ tục hành chính thuế từ năm 2025 là một phần của cuộc cải cách lớn, hướng tới hệ thống quản lý thuế hiện đại và hiệu quả hơn. Các nhà lãnh đạo cần chỉ đạo ngay bộ phận Tài chính – Kế toán và Nhân sự rà soát quy trình nội bộ, cập nhật phần mềm và chuẩn bị chuyển đổi sang phương thức định danh và kê khai mới để tận dụng lợi thế từ môi trường kinh doanh ngày càng minh bạch và tinh gọn. Đối với những doanh nghiệp cần hỗ trợ chuyên nghiệp, dịch vụ tư vấn tuân thủ có thể giúp đảm bảo việc thích ứng với các quy định mới một cách hiệu quả và đúng pháp luật.